MEB Fırsat Eşitsizliğini Derinleştiriyor!

İl, İlçe ve Okul Geneli Deneme Sınavları Neden Yasaklandı?

Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne ilişkin yayımladığı genelgeyle il, ilçe ve okul genelinde yapılan deneme sınavlarını kaldırdığını duyurdu. Bu yasağın hangi kademeleri kapsadığı belirtilmeyen genelgede ilk, orta veya lise ayrımı gözetilmeyerek genel ifadeler kullanılıyor. İlgili madde genelgede şu şekilde yer alıyor:

“Ölçme ve değerlendirme uygulamaları Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne uygun olarak süreç odaklı ve geliştirici bir yaklaşımla yürütülecek olup eğitim öğretim yılı içerisinde sınıf içi ölçme uygulamaları hariç öğrencileri akademik başarılarına göre sıralayacak ve onları bir yarışa dâhil edecek şekilde il, ilçe ve okul geneli sınavlar yapılmayacak.”

MEB sürekli genelgeler yayımlıyor, yeni kararlar alıyor. Sözüm ona öğrencinin faydasını gözetiyor. Lakin aldığı her karar sahadaki süreğen bir uygulamasını nakzediyor. Öğrencileri süreç odaklı ve geliştirici bir yaklaşımla eğitmek gerekçesiyle deneme sınavlarını yasaklıyor. Fakat öğrenciler 5. sınıftan 11. sınıfa kadar bursluluk sınavına, 8. sınıfta LGS’ye, 12. sınıfta ise YKS’ye giriyor. Oysa getirdiğiniz yeni uygulamaların tüm kademelerde birbirini beslemesi, desteklemesi gerekir. Öğrencilerin yarışa girmelerini ve stres yaşamalarını engellemek amacıyla genel deneme sınavlarını kaldırırken hemen her kademe sonrası öğrenciyi hayati nitelikte öneme sahip olan bir sınava sokuyorsunuz. Süreç odaklı eğitim hedefiniz varsa, makul olan sonuç odaklı sınav yapmamanız ve tün ulusal sıralama sınavlarını kaldırmanızdır.

Ancak MEB, daha önceki tutarsız uygulamalarında olduğu gibi bunda da herhangi bir tutarlılık kaygısı gütmeyecek ve LGS, YKS, bursluluk gibi sınavları yapmaya devam edecek, olan dar gelirli alt ve orta sınıfların çocuklarına olacak. Yaldızlı ifadelerle parlatılan fırsat eşitliği gibi söylemler lafta kalacak; özel okullara, kurslara gidebilme imkânı bulamayan öğrenciler mağdur olacak.

MEB daha önce de büyük bir coşku ve kararlılıkla yürürlüğe soktuğu DYK’ları günbegün eksilterek, tırpanlayarak yürürlükten kaldırmış, sadece 8 ve 12. sınıfların temel derslerine indirgemişti.DYK’ların açılma nedeni olarak dershanelerin kapatılması gösterilmişti ancak dershanelerin varlık gerekçelerini ortadan kaldırmadan kurumları ortadan kaldırmak mümkün olmamıştı. O yüzden dershanelerin yalnızca adı tedavülden kaldırılmış, farklı isimler altında aynı içeriğe sahip olan ve aynı işlevi gören kurumlar her geçen gün çoğalarak varlığını devam ettirmişti. Bu da beklenen bir sonuçtu.

Aynı şekilde MEB, okullarda yardımcı kaynak kullanılmasını yasakladı fakat devletin gönderdiği ders kitaplarını hiçbir şekilde kullanmayan özel okullar her türlü yardımcı kaynak, test, deneme gibi materyalleri öğrencilerine uygulamaya devam ediyor.

Tabii ki çocuklarımızı yarış atına çevirmeyelim, sınav stresiyle çocukluklarını onlara zehir etmeyelim ama sürecin sonunda sıralama sınavı varsa ve varlıklı ailelerin çocukları özel okullarda bu sınavlara yönelik eğitim görüyorsa burada fırsat eşitliğinden söz edilemez.  Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle özel kurs ücretleri inanılmaz artmış durumda. Dar gelirli alt-orta sınıf ailelerin çocuklarını bu mecralara gönderebilmesi imkânsız hale geldi. O yüzden bu aileler için okullarda açılan ücretsiz destekleme kursları da, sınavlara hazırlanmada destek olacak deneme sınavları da çok önemliydi.

Kaldı ki not ile değerlendirilmeyen ve karneye yansımayan deneme sınavları stres nedeni olmaktan çok öğrencinin eksiklerini görmesini, süreyi verimli kullanmasını, farklı soru tiplerine alışmasını, hızlı soru çözme alışkanlığı kazanabilmesini, sınav heyecanını yenmesini sağlayan, seçme veya eleme yapmayan zararsız bir uygulamadır.

Sistemi, yarışma ve rekabeti zorunlu kılan sıralama sınavı üzerine kurup da okullarda bu sınavlara hazırlanılmasını yasaklayamazsınız. Seçme yöntemini değiştirmeden o yöntemin ayaklarını yok edemezsiniz. Devlet okuluna yasakladığınızı özel okullara serbest bırakamazsınız. Bir yandan fırsat eşitsizliğini azdıracak kararlar alıp diğer yandan fırsat eşitliği edebiyatı yapamazsınız.

Özgür Eğitim-Sen Yönetim Kurulu