“657” memur zihniyetiyle değiştirilmemeli (2012-01-03)

Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda değişiklik öngören 23 maddelik kanun tasarısının TBMM’ye gönderileceğini düzenlediği bir basın açıklamasında kamuoyuna bildirdi. Açıklamanın hemen ardından 657’de değişiklik öngören 23 maddelik kanun tasarısı sendikalar tarafından şiddetle eleştirilmeye başlandı. Sendikalar doğal olarak kendilerini yakından ilgilendiren bu değişiklik konusunda fikirlerinin alınmadıklarından şikâyetçiler. Bir milyon 769 bin memuru yakından ilgilendiren böyle bir konuda sendikaların görüşlerinin alınmaması gerçekten de eleştirilmeye değer bir konu. Fakat sorun sadece bu değil. Asıl eleştirilmeye değer görülen nokta; 657 sayılı kanunda yapılacak olan bazı yasa değişikliklerin eskilerini aratır cinsten daha katı ve baskıcı bir zihniyetle ele alınmış olmasıdır. Şüphesiz 657 sayılı kanun değiştirilmeli çünkü bu kanun, 1960’lı yılların zihniyet ortamında dönemin koşullarına göre çıkartılmış bir kanundur. Örneğin amirinden izinsiz il dışına çıkamama kuralı olağanüstü durumlarda memurlara duyulan ihtiyaçtan dolayı idi. Çünkü o dönemde havayolları bu kadar gelişmiş değildi, üstelik cep telefonu da yoktu. Bu yüzden memurların il dışına çıkışları gerekli bir sürü prosedürün uygulanmasıyla gerçekleştiriliyordu. Artık Türkiye’de bir yerden bir yere gidiş ve dönüşler uçakla 2-3 saati bulmuyor. Ayrıca iletişim de eskiden olduğu gibi zor değil. Haliyle bu yasanın iptali gerekmekteydi. Nitekim bu kanun maddesi ile ilgili olumlu bir yaklaşım söz konusu.

Memur zihniyeti hakim

Ancak vahim olan ve memurları ciddi anlamda sıkıntıya sokacak olan, her kanun maddesinin bu anlayışla ele alınmamış olmasıdır. Yani çağın gelişen teknolojileri dikkate alınırken maalesef düşünce ve zihniyet alanındaki gelişmeleri hiç dikkate alınmamış. Bazı değişikliklerde neredeyse 1960’lı yılları aratan eski, dar, baskıcı aynı zamanda uysal, itaatkâr memur zihniyetine dönük izlere rastlanmakta. Memurları amirlerine mahkûm bırakan, iş barışını zedeleyen, farklı görüşten olanları ve eleştirenleri dışlayan ve onların işten atılmasını kolaylaştıran bir anlayışla güya 657’de köklü değişikliklere gidildiği izlenimi verilmektedir. 657’de değişikliğe gidilecek olması en azından böyle bir düşüncenin oluşmuş olması şüphesiz sevindirici bir gelişmedir. Ancak değişiklik tasarısı yakından incelendiğinde ortada olumlu görülebilecek bir gelişmenin varlığından söz edemiyoruz. Çünkü 657 sayılı kanun yine malûm memur zihniyetiyle ele alınmıştır.